Nhiều công trình dự án ở Đắk Nông bị chậm do vướng mặt bằng - Nguồn Internet

Kết quả thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng

Từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn tỉnh thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư là 128 dự án (bao gồm các dự án tồn tại từ các năm trước), trong đó xác định có 26 dự án thuộc danh mục dự án trọng điểm, chủ yếu thuộc địa bàn thành phố Gia Nghĩa, như các dự án: Hồ Gia Nghĩa; Quảng trường trung tâm thành phố Gia Nghĩa; Khu liên hợp Bảo tàng, thư viện, công viên tỉnh; Khu đô thị mới tổ 4, phường Nghĩa Đức; Khu đô thị mới số 3, phường Nghĩa Trung; Khu đô thị mới tổ 3, phường Nghĩa Phú... Về cơ bản, hầu hết các hộ dân có đất trong khu vực dự án, công trình đầu tư từ ngân sách nhà nước chấp hành tốt chủ trương thu hồi đất, đồng thuận nhận tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo phương án được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và bàn giao mặt bằng cho nhà nước, như dự án Quảng trường thành phố Gia Nghĩa, dự án khai thác mỏ Bauxít Nhân cơ... Đến hết năm 2023, sau 03 năm thực hiện trên địa bàn tỉnh mới hoàn thành công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với 19/128 dự án đang thực hiện (đạt 14,8%), trong đó hoàn thành 02 dự án trọng điểm là Quảng trường thành phố Gia Nghĩa và Bênh viện Đa khoa chuyên sâu, tại huyện Cư Jút; các dự án còn lại phải chuyển tiếp sang năm 2024.

Năm 2024 trên địa bàn tỉnh tiếp tục thực hiện công tác bồi thường, GPMB đối với 109 dự án chuyển tiếp từ các năm trước chưa hoàn thành, trong đó xác định khoảng 20 dự án, công trình trọng điểm; đối với các dự án thực hiện mới trong năm 2024 theo danh mục các dự án được HĐND tỉnh thông qua gồm có 18 dự án, nhưng đến nay các huyện, thành phố Gia Nghĩa mới bắt đầu triển khai thực hiện.

Tuy nhiên, vẫn còn một số dự án kéo dài thời gian nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm các tồn tại, như: dự án Đường Bắc Nam giai đoạn 2, dự án Thủy điện Đồng Nai 3, dự án Trung tâm bảo trợ xã hội tỉnh, dự án Trường cao đẳng cộng đồng...; đối với các dự án kêu gọi đầu tư ngoài ngân sách (các dự án khu đô thị mới) thì công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, qua 3 năm thực hiện nhưng đến nay vẫn chưa có dự án nào thực hiện xong công tác GPMB. Trong 5 tháng đầu năm 2024, tiến độ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn tỉnh là rất chậm, kết quả đạt được còn hạn chế, đặc biệt là các dự án đầu tư ngoài ngân sách trên địa bàn thành phố Gia Nghĩa không có nhiều biến chuyển; các tồn tại vướng mắc các dự án từ trước (như dự án: Thủy điện Đồng Nai 3, đường Bắc Nam giai đoạn 2, Trung tâm Bảo trợ xã hội, Trường Cao đẳng cộng đồng...) cơ bản không có kết quả.

Dự án hồ Gia Nghĩa triển khai thi công chậm do vướng mặt bằng - Nguồn Internet

Khó khăn, vướng mắc, hạn chế trong quá trình thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

Các quy định về chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư vẫn còn bất cập, đặc biệt là quy định về định giá đất cụ thể để làm căn cứ tính bồi thường về đất theo giá thị trường gặp nhiều khó khăn, nhất là giá đất nông nghiệp nằm trong khu đô thị thời điểm có biến động về giao dịch đất đai (sốt đất) phần lớn chưa được người có đất thu hồi đồng thuận.

Quỹ đất ở tái định cư chưa đáp ứng để bố trí kịp thời cho hộ dân phải di chuyển chỗ ở, chưa có sẵn quỹ đất để công khai cho người có đất thu hồi thấy được nơi ở mới có điều kiện bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ để tạo sự đồng thuận trong việc GPMB.

Tại một số dự án không bố trí vốn đủ một lần để chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, gây kéo dài thời gian thực hiện.

Hồ sơ, tài liệu quản lý nhà nước về đất đai lưu trữ qua các thời kỳ không đầy đủ hoặc thiếu tính chính xác, gây khó khăn cho chính quyền địa phương trong việc xác nhận hồ sơ làm căn cứ áp dụng chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Nhận thức của một bộ phận nhân dân, trong đó có cả một số cán bộ, đảng viên về công tác thu hồi đất còn hạn chế, chưa tự giác chấp hành chính sách của nhà nước về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, GPMB.

Việc thực hiện quy trình, trình tự, thủ tục thu hồi đất, lập, thẩm định, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại một số dự án không bảo đảm theo đúng quy định, dẫn đến phải làm lại các thủ tục liên quan gây kéo dài thời gian GPMB.

Một số cán bộ, công chức, viên chức làm công tác bồi thường, GPMB của còn tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm nên còn né tránh, đùn đẩy trách nhiệm trong xử lý các khó khăn, vướng mắc.

Việc xác định đơn giá đất để tính bồi thường, đặc biệt là đất nông nghiệp tại một số vị trí trong khu vực đô thị chưa bảo đảm sát với giá thị trường giao dịch thực tế (do nguồn thông tin thu thập còn hạn chế, chưa có sàn giao dịch bất động sản).

Công tác tuyên truyền, vận động đến cán bộ, đảng viên và nhân dân của các huyện, thành phố Gia Nghĩa vẫn còn hạn chế, hiệu quả chưa cao. Việc xử lý các trường hợp là cán bộ, đảng viên không chấp hành chủ trương thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư còn thiếu cương quyết, chưa thực sự quyết liệt.

Nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới

Từ tình hình, kết quả thực hiện, khó khăn, vướng mắc, hạn chế nêu trên, tỉnh đề ra những nhiệm vụ, giải pháp để triển khai hiệu quả công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng trong thời gian tới nhằm góp phần đẩy nhanh quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thu hút đầu tư, thay đổi diện mạo, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, đảm bảo quốc phòng, an ninh của tỉnh, cụ thể:

Các cấp ủy đảng tiếp tục thực hiện nghiêm các nhiệm vụ, giải pháp theo Chỉ thị số 11-CT/TU ngày 24/11/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường lãnh đạo của Đảng trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.

Các Sở, ngành, đơn vị liên quan phối hợp chặt chẽ với UBND các huyện, thành phố Gia Nghĩa và các chủ đầu tư, tạo sự thống nhất quyết tâm cao trong hành động, tổ chức thực hiện. Nâng cao tinh thần, trách nhiệm trong việc tham mưu tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc bảo đảm quy định và phù hợp với tình hình thực tế của địa phương; không đùn đẩy, né tránh trách nhiệm.

Thường trực các Huyện ủy, Thành ủy Gia Nghĩa; Chủ tịch, các Phó Chủ tịch UBND các huyện, thành phố Gia Nghĩa cần phải có chuyển biến mạnh mẽ, thể hiện rõ sự quyết tâm, quyết liệt của cấp ủy đảng, chính quyền trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư để thực hiện các dự án trên địa bàn vì mục tiêu phát triển của tỉnh.

Các huyện, thành phố Gia Nghĩa tập trung cao sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền từ huyện đến cơ sở trong việc tuyên truyền vận động, thuyết phục nhân dân thực hiện các chủ trương, các quy định có liên quan đến GPMB. Người đứng đầu cấp ủy, đơn vị, địa phương chịu trách nhiệm về kết quả công tác GPMB của địa phương, đơn vị mình. Cán bộ, đảng viên phải gương mẫu thực hiện trước, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên không gương mẫu trong việc chấp hành quy định pháp luật. Chủ động, sáng tạo trong lãnh đạo, quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành, linh hoạt trong xử lý tình huống. Kiên quyết áp dụng các biện pháp cưỡng chế thu hồi đất theo luật định đối với các trường hợp đã thực hiện các thủ tục thu hồi đất theo đúng quy trình, quy định và phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã tính đúng, tính đủ nhưng vẫn cố tình chống đối, chây ì, không chấp hành việc bàn giao mặt bằng. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án tái định cư để có sẵn quỹ đất ở phục vụ việc di dời chỗ ở cho người có đất thu hồi bảo đảm ổn định cuộc sống và thấy được nơi ở mới có điều kiện bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ để tạo sự đồng thuận trong nhân dân. Tăng cường công tác kiểm tra, huy động sự giám sát của cộng đồng nhằm phát hiện kịp thời các vi phạm; xử lý, kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý nghiêm các vi phạm về đất đai, đầu tư, xây dựng, công trình công cộng.

Cấp ủy đảng và hệ thống chính trị các cấp phải tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo phổ biến, quán triệt sâu sắc cho cán bộ, đảng viên và nhân dân về tầm quan trọng của công tác GPMB. Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân và ý thức nêu gương của cán bộ, đảng viên thực hiện tốt chủ trương thu hồi đất, GPMB các dự án./.

B.V